|
|
Evrim teorisinin gelişimi
Evrim teorisi sanıldığı gibi
Darwin’le başlamış değildir. Darwin sadece ortadaki fikirleri sistematikleştirmiştir.
Tabi ki kendisi de gözlemlerde bulunmuş teoriyi şekillendirmede büyük katkıları
olmuştur. Yani o evrim düşüncesini değil de evrim kuramını ortaya koymuştur.
Evrimden bilimsel anlamda ilk söz eden Thales olmuştur.(M.Ö 6. yy) ona göre tüm canlılık denizden geliyordu. Her şeyin özünde su vardı. Onu izleyen Anaximander her canlının özünün balık olduğunu daha sonra karaya çıktığını ve diğer canlılar dönüştüğünü öne sürdü. Aynı dönemde Heraklitos doğal seleksiyon benzeri bir çatışmadan söz etmiştir. Daha sonra ise Aristo sahneye çıkmıştır. Ona göre canlılar en ilkel düzeyde kendiliğinden oluşmuştur, doğanın ihtiyacına göre organlar oluşmuştur. Evrimsel gelişmeyle türler oluşmuştur. Ve Aristo ilk olarak canlıları sınıflandırmıştır.
Evrime ait bu düşüncelerin hemen etkinlik kazanması beklenemezdi. Çünkü egemen inanç sistemleri buna olanak vermediği gibi o tür hipotezleri yoklamaya yönelik bilimsel çalışmalar da yoktu ortada.
18. yüzyılda birkaç bilim
adamınca evrim konusu daha detaylı şekilde ele alındı. Ama kilisenin baskısı
nedeniyle fikirlerinin yanlış olduklarını söylemek zorunda kaldılar.
Lamarck, evrim konusunda kapsamlı
ve tutalı ilk kuramı oluşturan kişidir. Burada onun teorisine değinmeyeceğim
ama aşağıdaki örnekte teorinin kısaca neye benzediği hakkında bir fikre
sahip olabilirsiniz.
Ve yıl 1859, darwin 5 yıllık
gezisi sonucunda elde ettiği bulgulara dayanarak “Türlerin Kökeni” adlı
kitabı yayınlıyor. Darwin canlıların
ortak bir kökenden kaynaklandığı savını ilk ortaya atan kişi olmamakla
beraber bu savı doğrulayan çok sayıda değişik gözlemsel kanıt ortaya
koymuştur. Böylece bu sav salt bir tahmin
olmaktan çıkmış bilimsel bir önerme,hipotez haline gelmiştir. Ancak evrim
sürecinin düzeneğini oluşturan doğal seleksiyon fikri Darwin’in kurama önemli
katkısıdır. DNA’nın bulunuşuyla Darwin’in teorisinde revizyona
gidilmeye ihtiyaç duyulmuş ve daha sonra sentetik evrim teorisi ortaya atılmıştır.
Şimdi bu son 3 modele bir göz atalım
Perdeli ördek ayağının geşlişimini örnek alalım
Lamarkçı:
İlk başta perdesiz ayaklı ördek vardı
Ayaklar yüzme için kullanıldıkça perdeler gelişti
İzleyen soylara bu özellik
aktarıldı ve perdelilerde artış görüldü
Darwinci:
İlk başta kimi ördekler perdeli kimisi perdesiz ayaklara sahipti, ama sebebi bilinmiyor ancak bu ilerde açıklanabilir.
Doğal seçimle perdeliler seçildi
Perdeliler çoğaldı
Neo-darwinci(sentetik teori)
İlk başlarda değişkenlik vardı, sebebi genetikseldi
Sonrası Darwinci görüşle aynı
DNA’nın bulunmasıyla Darwini teorisi çıkmaza giriyordu, çünkü sadece genlerde olan değişiklikler aktarılabiliyordu,, üstelik bu değişikliğin üreme hücrelerinde olması gerekirdi ama daha sonra sentetik teori geliştirildi, buna göre mutasyonların sebep olduğu değişiklikler doğal seçilimle seçilir ve canlılar bu şekilde evrimleşirdi.